ZNIKAJĄCY SYMBOL DALMACJI, „Dalmacja to osiołek, a osiołek to Dalmacja”
Osiołek jest symbolem wytrzymałości i niezniszczalności Dalmacji oraz życia w niej. Prosi o niewiele, a daje dużo. Zawsze było tak, że osiołek szedł z dalmatyńczykiem. I tak idą ramię w ramię przez historię i czas, że nie wiadomo już, „który z nich jest człowiekiem, a który osłem”. Nie mogli się bez siebie obejść i byli związani jak palec i gwóźdź. To nie przypadek, że Toma Bebić zaśpiewał piosenkę „Tovare moj”. Dziś sytuacja z osiołkami w Dalmacji i Istrii, jest zupełnie inna i wręcz niepokojąca.
Osiołek powoli znika i gdyby nie stowarzyszenie „Tribunjski tovar”, które opiekuje się tym zwierzęciem, nie byłoby nikogo, kto by zwracał uwagę na wymieranie osłów w Dalmacji.
Stowarzyszenie „Tribunjski tovar” zostało założone w 2014 roku w celu ochrony osłów przed wyginięciem, ochrony osłów z Dalmacji i Istrii. O ile nam wiadomo, osiołek jeszcze nie jest chronionym zwierzęciem. Na Istrii jest zabijany, a mięso służy jako pożywienie. To jest katastrofa, ponieważ osioł nigdy nie był zwierzęciem przeznaczonym na żywność.
Ile osłów znajduje się dzisiaj w Dalmacji i Istrii? Według niektórych danych statystycznych, w Dalmacji i na Istrii jest około 2000 osłów zarejestrowanych w Croatian Livestock Fund czyli zachipowanych.
Znikanie osła dalmatyńskiego z obszaru dalmatyńsko-istryjskiego jest spowodowane zaniedbaniami ze strony państwa. Jego mięso wykorzystywane jest do jedzenia.
Szczególną historią jest osioł dalmatyński, służący w rolnictwie jako zwierzę pociągowe. Był używany do transportu narzędzi na pola, a także do przywożenia zbiorów do domu. Osobowością osła jest posłuszeństwo, a jednocześnie upór. Ma też sentyment do swojego właściciela, bo na jego widok wita go miłym rykiem. Jest lojalny, cierpliwy, ofiarny, wytrwały, nic nie jest dla niego trudne, znosi wszystko z wdzięcznością.
Jak więc można uratować to zwierzę? Można go uratować stymulując hodowlę, tak aby państwo przyjęło strategię zrównoważonego rozwoju i zachęcania hodowców do hodowania go. Dalmacja to osioł, a osioł to Dalmacja. Przykro by było, aby kiedyś go zabrakło.